TITEL: Centennial Wall
JAAR: 2014
LOCATIE: Moengo Suriname
BUDGET: 500 euro
Het trauma is overduidelijk: Moengo is van florerend stadje, het mooiste van Suriname, veranderd in een plek waar niemand naar toe wil. Voorzieningen zijn gesloten, werk verdwenen, sociale samenhang verscheurd.
Eén van de oorzaken is de binnenlandse oorlog van 1986, de strijd tussen toenmalige legerleider Bouterse en 'rebellenleider" Ronnie Brunswijk. Iedereen is slachtoffer, sommigen ook dader, sommigen sympathisant. Kogelgaten zitten nog in de muren. Er lopen mensen rond met psychische problemen. De oorlog is een open wond. Hoewel nog overal voelbaar is er geen monument voor de gevallenen, geen plaquette die de gebeurtenis herdenkt. Zelfs het jaartal 1986 is nergens te zien.


Het viel ons op dat men er ook niet over praat. De oorzaak ligt wellicht in de aanwezigheid van Ronnie Brunswijk. De toenmalige 'rebellen leider' is nu rijk en machtig en heeft een villa in Moengo. Daar kan men op gesprek komen om om een gunst te vragen.

Het plan voor de muurschildering komt uit het verlangen simpelweg dat getal, 1986, in de publieke ruimte te zetten. Al snel komt het besef dat kennis over de geschiedenis op alle manieren ontbreekt. De meeste bewoners zijn nieuwkomers van na de oorlog en weten niets van Moengo. Het lijkt zinnig om er een geschiedenis van Moengo te maken, in plaats van een artistieke politieke statement. Wij zijn echter blank en buitenstaander. Bescheidenheid is geboden.

De locatie
Tijdens het fietsen van Afaka guesthouse waar wij verblijven, naar T.A.S., waar we werken, stoort een deel van deze weg enorm. Het is een energiedip in de route: Een lange vervallen muur waarop nog vaag oude reclames stonden uit een betere tijd. Het was als het ware het uithangbord van de teloorgang. Schrijnend was de oude reclame voor het gemeentelijk zwembad achter de muur. Deze gemeenschappelijke voorziening was tijdens de binnenlandse oorlog gesloopt. Pogingen van bewoners om het bad daarna weer te herstellen waren gesaboteerd door anderen. Gebrek aan gemeenschapszin. De muur symboliseerde voor ons die impasse

Uitgangspunt voor de muurschildering is uiteindelijk “Moengo 1916 -2016, 100 jaar companytown.” Jaartallen en gebeurtenissen over het ontstaan en veranderen van Moengo worden genoteerd. Niet als een rechte lijn getallen, wat weer een compleetheid zou suggereren. Of een bepaald soort officiële hand. De stijl is los, ad hoc en eenvoudig decoratief. Niet artistiek. Het suggereert dat er nog wel iets bij kan. Gedeeltes van de oude reclames zijn weer geaccentueerd en vormen samen met de jaartallen een nieuwe betekenis.

De laatste vlakken die over het heden en de toekomt gaan bieden plaats voor huidige culturele initiatieven. We hebben lokale initiatieven uitgenodigd om hun naam aan de muurschildering toe te voegen. Sommige hebben die ook daadwerkelijk zelf geschilderd. Initiatieven zoals T.A.S en de festivals maken nu ook deel uit van de collectieve geheugen.

Het schilderen van de muur is een sociale happening. Omdat het de enige hoofdweg is komt heel Moengo voorbij. Iedereen vind het geweldig. Prachtig. Sommigen komen mee schilderen. Anderen komen hun verhaal vertellen. Of de inhoud wijzigen.
Alleen is er veel onbegrip waarom de hele muur niet eerst mooi wit is gemaakt. Dan zou het toch veel beter uitkomen. Wanneer we uitleggen dat die muur al geschiedenis is wordt dat meestal goed begrepen. 'Oh ja, zo kan je dat kan zien.'
Ook de binnenlandse oorlog staat genoemd. Subtiel. Dat wel. Niemand doet er moeilijk over.






'SELF RELIANCE" is een merk verzekeringen. Het rijmt mooi met wat nu nodig is om Moengo leefbaar te houden.
De muur in wording
HAPPYLAND is aan de andere kant van de rivier. Het stamt uit de tijd dat je alleen in Moengo mocht overnachten als je er een huis had. Marrons moesten bij schemer dus naar HAPPYLAND.
FOCUS: introductie van geschiedenis in de publieke ruimte

POSITIE: opdrachtgever auteur

DUUR: 3 weken

PROCES: auteur/participatief

UITVOERING:
ontwerpen, 's nachts projecteren en schetsen, overdag schilderen,
voortdurend communiceren

RESULTAAT:
- muurschildering
- eerste memorial
- toeristische plek

verhalen en feiten worden toegevoegd door lokale experts
deze jongens komen iedere dag helpen. Al snel geven ze les aan andere kinderen hoe je muurschilderingen maakt.
lokale initiatieven kunnen zichzelf toevoegen aan de historie: dit is little star, muziek en theater
staatsgreep, decembermoorden, binnenlandse oorlog
meiden vinden het: moooi, prachtig
oude reclames weer opgehaald
1975 is het jaar van de Surinaamse onafhankelijkheid.
Toeristen maken ook gebruik van de muurschildering. Wanneer we informatie geven over de historie aan een groepje passerende Belgen onderbreken ze ons ongeduldig: Ja, ja, dat weten we al, dat hebben we al op die muur gelezen.
Het uitroepen van het eeuwfeest, centennial, opent mogelijkheden voor sponsoring van de moederfirma ALCOA
bart&klaar 
CENTENNIAL WALL
urgentie
intro