les T.A.S.
TITEL:Moengo Magic souvenirs
JAAR: 2014
LOCATIE: Moengo, Suriname
DUUR: 3 maanden



Kun je oude tradities leren aan de dragers van die cultuur?
Wanneer we afbeeldingen uit de boeken over de marron cultuur vergelijken met de actuele situatie schrikken we. Je ziet hier meer flatscreens dan de beroemde Tembe houtsnijkunst of schilderwerk. Meer objecten met 'made in China' dan handwerk. Het lijkt of dat wat wij de typische Marron identiteit noemen alleen nog folklore is. Zonder dat er een echt een alternatieve opvatting is over wíe of wat Marrons zijn.. Onderwijs gebaseerd op westerse esthetische begrippen voelt vreemd. Misschien is het een beter idee de eigen Marron tradities te onderzoeken.


Binnen de structuur van de Tembe Art Studio (TAS) geven we 3 dagen per week teken- en knutsel lessen aan lokale kinderen. Twee maal in de week in het dorp Moengo zelf en 1 keer in de week in de omliggende dorpen. Natuurlijk dient de stof een band te hebben met gebruik en beleving. Zoals in de originele Marron cultuur alles een relatie had met de werkelijkheid. Het was geen 'cultuur doen' als aparte ervaring of activiteit naast de alledaagse werkelijkheid, zoals wij gewend zijn.

We maken we een lesprogramma, gebaseerd op de begrippen sense of place, sense of identity en sense of heritage. Begrippen die we vaker in projecten hanteren om grip te krijgen op complexe culturele structuren.
Met de begrippen verkennen we de plek rondom hun huis. Laten boeken zien over andere marrons en Nederland. Vertonen films en foto's van hun dorp in het verleden.

In de lessen met de kinderen proberen we traditionele technieken te vertalen naar een manier van tekenen. Het traditionele decoreren van de binnenkant van een kalebas vervangen we door het krassen van dezelfde motieven in de zwarte deklaag van een getekende kalebas. Op die manier kunnen traditionele handelingen in het geheugen worden opgeslagen.

Daarnaast hebben we geprobeerd de technische en conceptuele kant van het tekenen zelf te laten ervaren: lijn en vlak, portret, tekeningloze tekeningen, sporen, handelingen. Het talent bij de kinderen is onmiskenbaar.

We stimuleren het samen werken aan één werk omdat we merken dat kinderen veel vechten onderling. Complimenten leidden eerst tot woede tegen de geprezene. Het regent dus al snel complimenten voor iedereen. Ze zeggen het ons lachend na: 'heel goed' 'prachtig' 'geweldig'. Dat is niet overdreven, het is ook vaak geweldig.


Wat is een lijn?
We rennen en maken lijnen en cirkels met stukken kassarol. Voorbereiding op Tembe werk waarin gevlochten lijnen centraal staan.


Wanneer we over onze aanpak vertellen in een lezing bij de F.V.A.S. (federatie van Artiesten Suriname)raakt dat een snaar. We worden uitgenodigd mee te doen met een dergelijk project in Pikin Slee, een ander marron gebied in Suriname.
kalebas tekenen
FOCUS:
– (her) introduceren van alledaagse culturele gebruiksvoorwerpen en gebruiken
POSITIE: organisator, co-auteur

PROCES: participatief

UITVOERING:
-ontwerp in overleg
- uitvoering door lokale craftspeople
- verkoop in craftshop
- budget souvenirs is voorgefinancierd en later uit verkoop terug betaald
RESULTAAT:
- verkoop in shop
- verkoop in Paramaribo
- introductie van andere stijl
portret Bart
carnaval tekening
conceptuele tekeningen:
wat is carnaval?
hulp van locals
traditionele Tembe beschildering van een Aucaans Marron huis
ons dorp, gezamenlijke tekening
jongens dragen hun 'camisa"
Saramacaans houtsnijwerk
portret Bart
bart&klaar 
urgentie
intro